Białystok. Przydrożne krzyże i kapliczki w coraz gorszym stanie. To świadkowie historii miasta

Białostockie kapliczki i przydrożne krzyże od wieków wpisują się w pejzaż miasta, posiadają cenne wartości historyczne, a przede wszystkim są świadectwem naszej tożsamości, wiary i kultury.

- Opieka nad nimi jest naszym obowiązkiem – mówi architekt Maciej Chrzanowski.

Dlatego boli go bardzo to, co dzieje się z krzyżem przy ul. Nowowarszawskiej.

- To są ostatnie jego chwile. Zresztą były ich dwa, postawione w 1919 roku, na odzyskanie niepodległości - przypomina białostoczanin. – Jeden z nich już nie ma, teraz to samo zagraża drugiemu. Już teraz chyli się na betonowe ogrodzenie posesji. A przecież mamy najgorsza porę roku. Co chwile, jak nie wilgoć, to mróz.

Krzyże postawiono po obu stronach kamiennej tabliczki. Jest ona datowana na 10 listopada 1856 roku. Widnieje na nim inskrypcja: Św. Maryja, módl się za nami, uchroń nas od nieszczęścia”.

- Jeśli spojrzymy na daty, to jedne z największych zabytków naszej historii – podkreśla Maciej Chrzanowski. – Niestety, na naszych oczach ulegają dewastacji. Głownie przez upływa czasu, pogodę. Tym bardziej jednak powinniśmy zrobić wszystko, by zachować od utracenia. A przecież też krzyż znajduje się na gruncie miejskim.

Z apelem do prezydenta, by w przyszłorocznym budżecie wyasygnował pieniądze na ratowanie krzyży, zwrócił się na poniedziałkowej sesji rady miasta radny Zbigniew Klimaszewski.

Mamy świadomość, że są one świadectwem dziedzictwa kulturowe i narodowego – mówił radny. – Ponad połowa z nich usadowiona jest na terenach należących do miasta. Za ich stan odpowiada prezydent. Proszę o zaplanowanie przyszłorocznych pieniędzy tak, by wystarczyło na uratowanie krzyży – mówił Zbigniew Klimaszewski.

Wcześniej w tej sprawie napisał interpelację. Z odpowiedzi sekretarz miasta Krzysztofa Karpieszuka wynika, że spośród 76 skatalogowanych obiektów, 39 położonych jest na nieruchomościach stanowiących własność gminy lub miasta Białystok.

- W odniesieniu do wyłącznie tych obiektów możliwy jest ich przegląd przez podległe prezydentowi jednostki i służby, a w ślad za tym podjęcie prac renowacyjnych obiektów będących w najgorszym stanie technicznym po uwzględnieniu możliwości finansowania w budżecie miasta Białegostoku – wyjaśniał sekretarz.

- Z tych wyjaśnień nic nie wynika – komentuje Maciej Chrzanowski. - O tak na zasadzie, że służby zostaną powiadomione, ktoś kiedyś przyjrzy się krzyżom. Tyle że wtedy będzie już po zamiatane

Nie ukrywa, że sam zamierza w takim razie sam zabezpieczyć krzyż Nowowarszawskiej, by jeszcze bardziej się nie pochylał. Planuje kupić pasy, takie jak do mocowania ładunku na samochodach.

- Tak, by dopiąć do sąsiedniego drzewa, które jest solidne, Byłoby to jakieś zabezpieczenie na zimę, by krzyż jeszcze bardziej się nie pochylił i nie połamał. Do ogrodzenia brakuje mu już zaledwie kilkanaście centymetrów.

Radny Henryk Dębowski nie kryje zdziwienia podejściem miasta do ochrony krzyży.

- Z jednej strony są pieniądze na mural z Konstytucja, a z drogiej brakuje na obronę wartości chrześcijańskich – zaznacza radny.