Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Białowieża: Katolicka kaplica i carski pałac

Piotr Bajko
Ołtarz w kaplicy, urządzonej w carskim pałacu w Białowieży. Zdjęcie z około 1930 roku.
Ołtarz w kaplicy, urządzonej w carskim pałacu w Białowieży. Zdjęcie z około 1930 roku.
Białowieża przed I wojną światową miała dwie świątynie - cerkiew i bożnicę. Nieliczni tutaj katolicy własnej świątyni nie mieli. Przypisani byli do parafii w Narewce.

Dojazd po leśnej drodze do odległej o kilkanaście kilometrów miejscowości w owym czasie nie należał do łatwych. Problem braku kościoła nasilił się tuż po zakończeniu wojny. Stale rosnący napływ do Białowieży ludności wyznania rzymskokatolickiego postawił przed tą społecznością potrzebę urządzenia na miejscu chociażby niedużej kaplicy dla kultywowania życia religijnego.

Kaplica w sali jadalnej

Do urzeczywistnienia tej pilnej potrzeby najbardziej nadawał się pałac carski, który został wybudowany w latach 1889 -1894, a teraz właściwie stał nie w pełni wykorzystany. Kaplicę postanowiono urządzić w dawnej sali jadalnej. Była ona najbardziej obszerna i można było wejść do niej bezpośrednio z tarasu widokowego, znajdującego się po południowej stronie pałacu.

Kaplica rozpoczęła funkcjonowanie z początkiem stycznia 1921 roku i służyła białowieskim katolikom praktycznie do 15 października 1934 roku, czyli do chwili konsekracji nowo zbudowanego kościoła p.w. św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Rok wcześniej, a dokładnie 15 września 1933 roku, w nowo budującym się kościele w Białowieży poświęcono kaplicę do odprawiania codziennych mszy świętych.

Obsługę duszpasterską zapewniali księża dojeżdżający z Narewki lub Hajnówki (samodzielna parafia rzymskokatolicka w Hajnówce, wydzielona z parafii narewkowskiej, rozpoczęła swój żywot w maju 1923 roku). Dotarcie do Białowieży bez wątpienia łatwiej przychodziło proboszczowi hajnowskiemu niż proboszczowi czy wikariuszowi narewkowskiemu. Do Białowieży najczęściej przyjeżdżał ks. Antoni Mioduszewski z Hajnówki. Jemu właśnie przypadł zaszczyt poświęcenia w dniu 28 września 1929 roku lokalu nowo otwartej w pałacu Państwowej Szkoły dla Leśniczych.

Erygowanie parafii

Nie upłynęło zbyt dużo czasu, gdy okazało się, że kaplica w pałacu na posługi religijne nie wystarcza. W czasie mszy św. w niedziele i święta znaczna część modlących się musiała stać na tarasie, nie zawsze przy dobrych warunkach pogodowych. Z powodu braku księdza w Białowieży występowały również problemy z niektórymi posługami religijnymi. W takiej sytuacji jedynym właściwym rozwiązaniem było rozpoczęcie starań o utworzenie w Białowieży osobnej parafii i przystąpienie do budowy kościoła. Parafię rzymskokatolicką w Białowieży erygował dekretem z 15 sierpnia 1926 roku biskup sufragan Kazimierz Michalkiewicz. Pierwszym proboszczem białowieskim został mianowany ks. Józef Dowgwiłło.

Tuż po utworzeniu parafii powstał komitet budowy kościoła. Początkowo planowano wybudować świątynię w Parku Pałacowym lub w najbliższej okolicy, lecz gdy wystąpiły kłopoty z nabyciem placu, postanowiono rozpocząć budowę w pobliżu siedziby Dyrekcji Lasów Państwowych, na przeciwległym krańcu Białowieży.

Budowa i konsekracja kościoła

Budowę rozpoczęto w czerwcu 1927 roku. W dniu 3 października tego samego roku do Białowieży przyjechał na pierwszą wizytację arcybiskup metropolita wileński Romuald Jałbrzykowski. Najdostojniejszego Arcypasterza u wrót Parku Pałacowego powitała cała parafia oraz liczni prawosławni. Arcybiskup udzielił sakramentu bierzmowania, a następnie uroczyście poświęcił fundamenty wznoszonej świątyni. Po upływie siedmiu lat, tj. w 1934 roku arcybiskup R. Jałbrzykowski dokonał konsekracji i wystawił do publicznej czci przywiezione dla białowieskiego kościoła relikwie jego patronki - św. Teresy od Dzieciątka Jezus.

A swoją drogą - chyba ani carowi Aleksandrowi III, ani też Mikołajowi II nie przyszło nigdy do głowy, że w ich pałacu urządzona zostanie kiedyś kaplica katolicka. Życie przynosi tak wiele niespodzianek!

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na poranny.pl Kurier Poranny