Białowieża: Dzień Lasu

Dzień Lasu w Białowieży w 1936 roku.
(fot. zbiory Witolda Modzelowskiego)

Święto Lasu wystartowało w 1933 roku. Ostatnia sobota kwietnia wypadła 29 dnia miesiąca. W całym kraju odbyły się uroczyste obchody, połączone z sadzeniem drzew. Do życia powołano Główny Komitet "Święta Lasu", który prowadził akcję pod patronatem Związku Zawodowego Leśników. Komitet ten zmienił 1 lipca 1935 roku dotychczasową nazwę Święta Lasu na Dzień Lasu. Związek Leśników rozsyłał propagandowe ulotki, broszury, urządzał odczyty związane z popularyzacją lasu i leśnictwa.

Dzień lasu

Święto Lasu od początku obchodzono w Białowieży. Jego najważniejszymi uczestnikami byli uczniowie. W 1933 roku Jan Jerzy Karpiński, kierownik Parku Narodowego w Białowieży, wybrał się nawet do Warszawy i w kinie Coloseum wygłosił dla 3 tys. osób odczyt o Puszczy Białowieskiej.
W 1935 roku Święto Lasu w Białowieży przesunięto o dzień później niż w całym kraju. Powodem były wielkanocne święta prawosławne.

Obszerną relację z białowieskich obchodów przedstawił na łamach "Ech Leśnych" (nr 11/1935) redaktor ukrywający się pod pseudonimem Varsoviensis. To chyba on po raz pierwszy nazwał wtedy Białowieżę tzw. leśną stolicą Polski.

Ulice miasteczka powitały redaktora plakatami i transparentami z hasłami szanowania i kochania lasu. Po nabożeństwie w kościele, młodzież, pracownicy leśni i mieszkańcy zebrali się przed pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego. Tu przemówił do nich nadleśniczy Stefan Modzelowski, a uczniowie posadzili 70 drzew przy drodze obok dworca kolejowego.

Wieczorem, w sali kina Ligi Obrony Przeciwgazowej i Powietrznej, odbyła się uroczysta akademia. Ignacy Woźniak z miejscowej Dyrekcji Lasów Państwowych wygłosił odczyt o znaczeniu lasu. Wystąpił też chór Przysposobienia Wojskowego Leśników i zespół muzyczny Białowieskiego Klubu Sportowego, a leśniczy Jan Furtak zaprezentował okolicznościowe recytacje. Z kolei Władysław Białoskórski i Teofil Stryjecki zainscenizowali dialog o walce wichury z lasem. Udany obrazek propagandowo-leśny przedstawił utworzony specjalnie na święto zespół w składzie: Zofia Iwaniukówna, Alina Kowalska, Jan Wieczorek, Leonard Piekarski, Henryk Kosiec.

Uczestników zachwyciły też tańce, a uroczystości zakończyła zabawa w kasynie PWL.

W 1936 roku Dzień Lasu obchodzono 25 kwietnia. Po nabożeństwie w kościele ludzie poszli na malowniczą polanę w nadleśnictwie Białowieża. Tu po przemówieniu nadleśniczego Stefana Modzelowskiego, posadzono lipy. Grała orkiestra, bawiły się dzieci, zaś Koło Rodziny Leśnika rozdało im około 450 bułek z wędliną i tyleż pomarańczy.

Wieczorem w nowo zbudowanym Domu Związku Rezerwistów odbył się wieczór artystyczny.
W 1936 roku Dzień Lasu świętowano także w położonej na skraju Puszczy wsi Nowosady. Była okolicznościowa mowa jednego z uczniów, wspólne zdjęcie, sadzenie 58 lip i spektakl dziecięcy i poczęstunek.

W 1937 roku Dzień Lasu w Białowieży trwał od 24 do 26 kwietnia. W pierwszym dniu, po nabożeństwie w kościele, około 1150 dzieci szkolnych zwiedziło Muzeum Puszczańskie. Pogadankę o lesie jako bogactwie narodowym wygłosił im leśniczy Tadeusz Trębicki, a dzieci dostały słodycze.

Następnego dnia odbyła się uroczysta akademia, a następnie program wypełniły: fragment sztuki Lucjana Rydla "Zaczarowane koło" w wykonaniu Władysława Białoskórskiego i Zofii Iwaniukówny, deklamacja leśniczego Jana Furtaka oraz popisy artystyczne dzieci szkolnych. Wreszcie, trzeciego dnia dzieci posadziły drzewka na skwerze przy Szkole nr 1 i przy poboczu drogi od mostu na Narewce do rampy kolejowej.

Sadzimy drzewa

W 1938 roku Dzień Lasu był chodzony pod hasłem "Sadzimy Drzewa" i był rozłożony na dwa etapy:

- 22 kwietnia dzieci zamiast lekcji, wysłuchały pogadanki o sadzeniu drzew i posadziły je przy ulicy Zastawa.

- 29 kwietnia, po nabożeństwach w miejscowych świątyniach, uczniowie posadzili drzewka na ulicy Stoczek oraz oglądali projekcje filmów przyrodniczych i rysunkowych.

W 1939 roku, w przeddzień Dnia Lasu, czyli 28 kwietnia, białowieskim uczniom wyświetlono bezpłatnie, na trzech seansach, film Walta Disneya pt. "Królewna Śnieżka". Wychodzącej z kina młodzieży rozdawano ulotki i broszurki propagandowe.

Dzień później harcerze i harcerki posadziły młode dąbki na ulicach Białowieży, po czym wyruszyli na wycieczkę w głąb Puszczy kolejkami leśnymi.

Obchody Dnia Lasu wznowiono tuż po wojnie, w 1945 roku. Były one wówczas bardzo skromne i nie wszędzie też świętowano. Bardziej powszechny przebieg miały już obchody w następnym roku.
Natomiast w 1947 roku powołano nawet dwa komitety obchodów - główny i honorowy. W kolejnych latach nazwy tego święta były często zmieniane.