Bezpieczna i dostatnia emerytura. Przyszłość zaczyna się dziś

Dwudziestolatkowie zarabiają zbyt mało, aby myśleć o oszczędzaniu. Po trzydziestce priorytetem są wydatki na kredyt mieszkaniowy, po czterdziestce -_zapewnienie startu dzieciom. O własnej emeryturze zaczynamy więc myśleć, gdy nasze dzieci są już na swoim. A wtedy czasu do końca aktywności zawodowej jest już niewiele, co oznacza, że musimy ponieść wyższe koszty, aby w krótszym czasie zebrać kwotę, która zabezpieczy jakość naszego życia na emeryturze.

Tymczasem im wcześniej pomyślimy o przyszłości, tym lepiej, bo nawet stosunkowo niewielkie kwoty odkładane przez dłuższy czas pozwolą na osiągnięcie pułapu, który znacząco poprawi nasze bezpieczeństwo finansowe na jesieni życia. A już teraz wiemy, że wysokość świadczeń emerytalnych, na które możemy liczyć z tytułu składek obowiązkowych, nie będzie satysfakcjonująca. Pierwszy i drugi filar, czyli ZUS i OFE, prawdopodobnie zapewnią dzisiejszym trzydziestolatkom emeryturę na poziomie 30_proc. ich średnich dochodów z okresu aktywności zawodowej! Dlatego tak ważne są dobrowolne produkty emerytalne, czy to pod postacią rozwiązań dostępnych w ramach trzeciego filaru (IKE i IKZE), czy też innych produktów finansowych.

Jak oszczędzać najefektywniej? Systematycznie i długoterminowo. Takie warunki spełnia z pewnością indywidualne konto emerytalne, które każdy może założyć w banku, domu maklerskim, funduszu inwestycyjnym, dobrowolnym funduszu emerytalnym czy towarzystwie ubezpieczeniowym i gromadzić na nim fundusze na przyszłe świadczenia emerytalne. Form inwestowania w ramach IKE jest kilka i są one obarczone różnym ryzykiem. Najbezpieczniejsze są z pewnością lokaty bankowe, bardziej ryzykowny jest zakup jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych. Przepisy dopuszczają również inwestowanie w ramach IKE na giełdzie.

Oszczędzanie na IKE jest korzystne, ponieważ zyski uzyskane z tej formy oszczędzania zwolnione są z podatku dochodowego, jeżeli zebrany kapitał zostanie wypłacony dopiero po 60. roku życia (lub 55., jeżeli jesteśmy uprawnieni do wcześniejszej emerytury).

Co roku określana jest kwota, którą można odłożyć w IKE - w tym roku jest to 11 877 zł. Czy to dużo, czy mało? Pewnie dla osób zamożnych niewiele, ale dla przeciętnej polskiej rodziny odłożenie miesięcznie prawie tysiąca złotych przez każdego z rodziców to często nieosiągalny pułap. Pamiętajmy jednak o tym, że nie ma dolnej granicy składek (choć niektóre instytucje ją ustalają, np. na 50 zł), możemy zatem odkładać tyle, na ile nas stać. Regularne i konsekwentne oszczędzanie przyniesie owoce za 20 czy 30 lat.

Nieco innym narzędziem są IKZE, czyli indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego. Główna różnica polega na tym, kiedy odnosimy korzyść podatkową. W przypadku IKE jesteśmy zwolnieni od podatku w momencie wypłaty zgromadzonego kapitału wraz z odsetkami, czyli w domyśle za kilkadziesiąt czy kilkanaście lat. W IKZE korzyść tę mamy co roku, ponieważ składki, które w danym roku zgromadzimy na IKZE, odliczane są od podstawy opodatkowania w naszym corocznym rozliczeniu podatku dochodowego. Możemy w ten sposób zaoszczędzić maksymalnie do ok. 1520 zł (jeśli wpadamy w drugi próg podatkowy). Limit wpłat na IKZE w tym roku to 4750,80 zł. Możemy oszczędzać zarówno w IKE, jak i w IKZE.

Po osiągnięciu 65 lat oszczędności zgromadzone w IKZE możemy wypłacić (warunkiem jest też co najmniej pięcioletni okres wpłat, niekoniecznie w wysokości pełnego limitu). Podlegają one wówczas zryczałtowanemu, 10-procentowemu podatkowi.

Jeżeli mamy większe możliwości oszczędzania, mamy do wyboru wiele produktów oferowanych przez instytucje finansowe. Coraz większą popularnością cieszą się ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. W tych produktach nasza składka dzielona jest na dwie części. Częścią oferty jest polisa na życie, która obejmuje nas ochroną ubezpieczeniową w zakresie opisanym w umowie. Drugą częścią składową są inwestycje kapitałowe - przeważnie pod postacią zakupu jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych czy akcji.

Umowy określają precyzyjnie, jaki procent płaconej przez nas składki przeznaczany jest na ochronę ubezpieczeniową, a jaki na inwestycje kapitałowe. Możemy również wedle własnego uznania dobrać produkty inwestycyjne o różnym poziomie ryzyka.

Jeżeli decydujemy się na zakup takiego produktu, nie kierujmy się tylko jego wynikami za ostatnie lata, ponieważ nie ma gwarancji, że uda się je powtórzyć w przyszłości. Popatrzmy przede wszystkim na tabele opłat (koszty prowadzenia rachunku) oraz na to, po jakim czasie możemy bez dodatkowych opłat wypłacić zgromadzone fundusze. Niezależnie od wybranej metody - czy będzie to IKE, indywidualna inwestycja, czy nawet odkładanie pieniędzy na lokacie bankowej - jedno jest pewne: nigdy nie jest za wcześnie na to, by zacząć odkładać pieniądze na godną i bezpieczną starość.
Zdobywaj wiedzę o finansach i wygraj czytnik ebooków
Jeżeli przeczytałeś artykuł z cyklu "Twoje Finanse" dotyczący oszczędzania na emeryturę, odpowiedz na kilka pytań. Odpowiedzi należy nadsyłać na adres [email protected]. Pobierz ankietę (link)

Projekt "Twoje Finanse" realizowany jest z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej.