Badania prenatalne. Ta wiedza jest bezcenna dla przyszłych rodziców

To szalenie ważna wiedza: jeśli dziecko jest zdrowe, daje to komfort i radość oczekiwania. Jeśli badanie wykazuje nieprawidłowości, to lekarze zyskują bezcenny czas na działanie i przygotowanie się do porodu.

- Badania prenatalne mają przede wszystkim pomagać rodzicom jak i nienarodzonym dzieciom - mówi dr Jolanta Zdrodowska, specjalista położnictwa i ginekologii oraz genetyki w Centrum Medycznym Mastermed w Białymstoku.

To jedyny ośrodek w województwie podlaskim od 10 lat kompleksowo zajmujący się diagnostyką prenatalną.

Jak dodaje dr Zdrodowska: - Wiadomo, że pacjentka przychodząc na wizytę chce tylko mieć postawioną dobrą diagnozę. My robiąc badanie też nastawieni jesteśmy na tak.

Na szczęście zdecydowana większość wyników jest pozytywna.

- Z wszystkich badanych pacjentek, tylko ok. 20 proc. znajduje się w grupie ryzyka, a w tej grupie u ok. 5-10 proc. są nieprawidłowe wyniki badań genetycznych - mówi dr Jolanta Zdrodowska. - W momencie, gdy wyniki są nieprawidłowe, warto o tym wiedzieć, bo wtedy jesteśmy w stanie poprowadzić całą dalszą diagnostykę, przygotować czas i miejsce porodu danego dziecka, tak aby nie był to przypadkowy szpital, ale taki, gdzie będą podjęte odpowiednie działania. W wielu przypadkach wprowadzić terapię wewnątrzmaciczną. Jeszcze w brzuchu mamy można leczyć wiele skomplikowanych wad. Dzięki temu rodzą się dzieci, które są zdrowe. Jest jeden warunek - w odpowiednim czasie trzeba poddać się dokładnej diagnostyce.

Chociaż wokół badań prenatalnych narosło wiele mitów, lekarze obserwują też wzrost świadomości kobiet w tym zakresie.

- Gdy zaczynaliśmy, ta świadomość była znikoma, ale w dobie internetu pacjentki są coraz bardziej wyedukowane, w większości przypadków wiedzą, czego chcą - mówi dr Jolanta Zdrodowska. - Obserwujemy także bardzo duży postęp i współpracę ze strony lekarzy, zarówno z województwa podlaskiego, jak i np. warmińsko-mazurskiego, którzy coraz częściej kierują do nas pacjentki na badania.

W Mastermedzie kobieta w ciąży może liczyć na USG, badania biochemiczne w laboratorium, poradę genetyczną i wykonanie echa serca płodu.

- W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidłowości mamy możliwość dodatkowej konsultacji, badań w innych ośrodkach w Polsce - mówi dr Zdrodowska. - Gdy diagnoza się potwierdza, wiadomo, że urodzi się dziecko z licznymi wadami genetycznymi, pacjentki mogą skorzystać z porady psychologa. Współpracujemy też z hospicjum domowym dla dzieci. I wiele pań rodzi dziecko, mimo stwierdzonej nieuleczalnej choroby.

- Badania prenatalne na pewno nie służą temu, aby ciążę przerywać - dodaje dr Wiesław Kurzątkowski, specjalista położnictwa i ginekologii z Mastermedu. - Zresztą w ogromnej większości kończą się dobrym wynikiem. I pacjenta zyskuje spokój na kolejne tygodnie ciąży, żyje bez stresu bo wie, że z dzieckiem jest wszystko dobrze.

Co ważne, Mastermed ma kontrakt z NFZ na program badań prenatalnych dla kobiet po 35. roku życia. Fundusz refunduje też badania genetyczne oraz echa serca płodu.

- I pacjentki, które mają wskazania do wykonania takich badań, są do nas kierowane - mówi dr Jolanta Zdrodowska. - To dobra sytuacja, bo mają wtedy te badanie nieodpłatnie.

Jedyny problem jest taki, że NFZ nie finansuje tych badań w takiej liczbie, jakie jest na nie zapotrzebowanie. Lekarze przyznają, że kontrakt mógłby być wyższy o ok. 30 proc.

Lekarze zaznaczają, że tak naprawdę, badania prenatalne powinny być dostępne dla każdej kobiety w ciąży, niezależnie od wieku.

- Mamy bardzo dużo młodych pacjentek, które chcą je wykonać - mówią lekarze z Mastermedu. - O ile kobiety powyżej 35. roku życia mają wyższe ryzyko urodzenia dziecka z najczęstszymi aberracjami chromosowymi, to już np. wady serca czy ośrodkowego układu nerwowego występują niezależnie od wieku matki.

Tym bardziej, że badania prenatalne nieinwazyjne, czyli USG , są w pełni bezpieczne, nie wiążą się z żadnym ryzykiem dla płodu i matki. Taką diagnostykę wykonuje się między 11. a 13. tygodniem ciąży, potem w 20. i 30. tygodniu ciąży.

- Pobranie krwi w 13. tygodniu ciąży, do wyliczenia ryzyka, też jest bezpieczne - mówi dr Zdrodowska. - Tylko badania inwazyjne, czyli amniopunkcja genetyczna w 15. tygodniu ciąży, niesie ryzyko powikłań, z poronieniem włącznie, ale to ryzyko nieduże, wynoszące 0,5 procenta. Czyli może wydarzyć się jedno powikłanie na 200 zabiegów. Zawsze uprzedzamy o tym pacjentkę.