Antoni Oleksicki nie żyje. Podlaski wojewódzki konserwator zabytków w Białymstoku w latach 1988-2001

Informację o śmierci Antoniego Oleksickiego umieścił w internecie równie wielki pasjonat historii, przez lata związany z naszą redakcją - Tomasz Wiśniewski.

Znakomity człowiek, najlepszy konserwator zabytków, jakiego po 1989 r. miał Białystok

napisał na Facebooku Wiśniewski.

Nie zapomnę gdy zaproponował, abym podjął się wykonania dokumentacji cmentarza żydowskiego w Krynkach i Sokółce - wspomina. - Wówczas powstały - bardzo niedoskonałe - ale bodaj pierwsze tego typu opracowania w Polsce.

Człowiek z klasą, niezłomnie pogodny. Szczery patriota bez tej całej dzisiejszej bogoojczyźnianej bufonady i faryzeuszostwa. Mój nauczyciel.

O Antonim Oleksickim, kiedy został zastępcą Mazowieckiego Konserwatora Zabytków pisała nasza redakcyjna koleżanka ś.p. Janka Werpachowska.

Jak mówi Oleksicki,

za komuny, chociaż nieraz dochodziło do barbarzyńskich wręcz aktów niszczenia zabytków, to jednak na ogół władze lokalne częściej niż obecnie liczyły się ze zdaniem konserwatora. A konserwator z kolei liczył się z opiniami swoich pracowników.

Dzięki temu na przykład w Białymstoku na rogu ulicy Warszawskiej i Pałacowej nie powstał wieżowiec bliźniaczo podobny do tego, w którym mieści się obecnie urząd miejski - a takie plany były w 1979 roku. Teraz stoi w tym miejscu niezbyt piękny, niestety, pawilon handlowo-usługowy, jednakże nie ingerujący tak agresywnie w przestrzeń miejską jak urząd miejski.

Przed zakusami inwestora, którym był w tamtych czasach Orbis budujący hotel przy Pałacowej (obecnie Gołębiewski) udało się uratować zabytkową kamieniczkę przy ulicy Warszawskiej 30. Miała zostać zburzona, aby hotel dysponował większym parkingiem. Posłużono się argumentem, że w budynku tym mieścił się sztab formowanej w Białymstoku w 1944 r. IX Dywizji Piechoty WP.

Janka Werpachowska przypomniała, że to dzięki uporowi Antoniego Oleksickiego dziś rynek w Tykocinie wygląda tak jak wygląda.

- Wójt Tykocina zebrał pięć tysięcy podpisów pod protestem przeciwko takiej decyzji i wysłał do Generalnego Konserwatora Zabytków. Argumentował, że ta enklawa zieleni w środku miasta chroni mieszkańców przed uciążliwościami związanymi z ruchem ulicznym: kurzem, spalinami i hałasem. A obecność ogrodzenia uzasadniał tym, że chroni ono zieleń przed krowami, które mogą zanieczyścić "park". Jakkolwiek humorystycznie to brzmi, skargi i petycje wójta odnosiły skutek. Nic nie można było zrobić -

wspominał Oleksicki na łamach "Porannego".

W lecie 1992 roku nad Tykocinem przeszła wichura i złamała lub wyrwała z korzeniami wszystkie drzewa w rynku. Były to jedyne szkody, jakich żywioł dokonał w mieście. "Pan Bóg wysłuchał konserwatora" - pisały ówczesne media. Dzisiaj trudno sobie wyobrazić tykociński rynek w innym kształcie niż obecnie.

To jemu białostoczanie zawdzięczają miejski salon, jakim stało się otoczenie Ratusza.

- Bardzo zabiegałem o likwidację zieleni i nadanie bardziej wielkomiejskiego charakteru otoczeniu Ratusza -

mówił Oleksicki. - Stan obecny to może nie do końca to, co mi się marzyło, ale i tak bardzo mi się podoba. Szkoda tylko, że nie udało się zachować śladów po wadze miejskiej. Byłyby to jedyne prawdziwie zabytkowe elementy architektoniczne w tej części miasta, zwanej białostocką starówką.

Antoni Oleksicki wspierał naszą redakcję, kiedy wspólnie z mieszkańcami walczyliśmy o zachowanie tego znaku przeszłości, jakim była waga miejska. Niestety - przegraliśmy.

Czytaj więcej: Waga miejska nie będzie podświetlona i oszklona

Więcej o życiu i pracy Antoniego Oleksickiego: Antoni Oleksicki. Konserwator zabytków, który zawsze stał na straży historii