Już na początku poznajemy losy Janiny Szrodeckiej, córki ostatniego właściciela majątku w pobliskich Kożanach. Rodziny tak niezwykłej, że jego żona z małą Jasią sama zdecydowała się na zsyłkę na Sybir, by nie opuścić familii w potrzebie. O syberyjskim piekle napisano już niejedno. Dramatyczne opowieści Polek, do których dotarła Anna Herbich, niestety potwierdzają inne relacje. Upokorzenia, brud, głód, praca ponad ludzkie siły i poniżanie. Kiedy brat Natalii Odyńskiej zesłany razem z nią do Workuty już po II wojnie światowej uciekł z łagru, schwytany dostał kulę w czoło, a jego nagie ciało przez tydzień rozkładało się przed bramą, ogryzane przez dzikie zwierzęta, ku przestrodze innych łagierników.
Grażyna Jonkajstys wspomina przedwojenny Augustów jako miejscowość wielokulturową, podobnie było w leżących dziś na Białorusi Pacewicach, niedaleko Wołkowyska. Z tą tylko różnicą, że kiedy Sowieci w 1939 roku weszli do Polski, miejscowy komunista z miejsca chciał zastrzelić ojca pani Weroniki Oleszkiewicz, bo był "polskim panem". Schronienie znalazł u prawosławnego Białorusina. Zaś sama pani Weronika służyła w Arii Krajowej pod doskonale nam znanym komendantem Władysławem Liniarskim "Mścisławem". Po wojnie pozostała w antysowieckim podziemiu. Zapłaciła za to torturami w więzieniu w Grodnie, próbami samobójczymi i zsyłką do Workuty w 1951 roku. Po powrocie z łagru postanowiła, że nigdy nie opuści Białorusi. W 2013 roku stanęła przed białoruskim sądem za kultywowanie pamięci o żołnierzach AK.
Mieszkańcy Białegostoku, gdzie powstaje Muzeum Polskiego Sybiru, powinni szczególną uwagę zwrócić na tę książkę. Opisane w niej losy, to często losy naszych rodziców czy dziadków. Losy Polaków.
Czytaj e-wydanie »Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?