MKTG SR - pasek na kartach artykułów

Aktywne dyżurowanie chroni także nauczyciela. Wiesz jak uniknąć popularnych błędów?

Katarzyna Mazur
Wideo
emisja bez ograniczeń wiekowych
Czy wiesz, że źle ułożony plan dyżurów naraża cię na ryzyko niedopełnienia obowiązków? Nauczyciel, który dyżuruje na przerwie, odpowiada za bezpieczeństwo uczniów. Jeśli robi to właściwie, chroni uczniów przed wypadkiem, a siebie przed odpowiedzialnością cywilną. W praktyce jednak podczas pełnienia dyżuru popełnianych jest mnóstwo błędów, za które może grozić procedura dyscyplinarna. Szybkie ksero, krótka rozmowa z rodzicem ucznia czy wspólne spacerowanie – to tylko niektóre z nich. Jak pełnić dyżury, aby robić to skutecznie i bezpiecznie?

Spis treści

Jakie obowiązki mają dyżurujący nauczyciele?

Nauczyciele pełniący dyżury na korytarzach szkolnych w czasie przerw mają jasno określone obowiązki, które są regulowane przepisami prawa i wewnętrznymi regulaminami szkół.

nauczycielka i uczniowie podczas przerwy
Obecność na dyżurze to nie wszystko. Nauczyciel musi być aktywny freepik.com

Do tych obowiązków należą:

  • Nadzór nad uczniami – nauczyciele są zobowiązani do aktywnego nadzorowania uczniów w wyznaczonych miejscach (korytarze, szatnie, toalety, boiska, itp.), aby zapewnić im bezpieczeństwo.
  • Interwencje – nauczyciele muszą reagować na wszelkie przejawy niebezpiecznych zachowań, bójki, wypadki czy zły stan zdrowia uczniów. Są także odpowiedzialni za udzielenie pierwszej pomocy oraz powiadomienie odpowiednich osób o zaistniałych incydentach.
  • Kontrola przestrzegania regulaminu – nauczyciele kontrolują, czy uczniowie przestrzegają szkolnych zasad oraz przepisów BHP.
  • Alarmy i ewakuacje – w przypadku wystąpienia zagrożeń są odpowiedzialni za ogłaszanie alarmów i przeprowadzania ewakuacji.

Co to jest aktywne nadzorowanie?

Aktywne nadzorowanie (aktywne dyżurowanie) to zespół zachowań, obowiązujący nauczyciela podczas dyżuru. Ich przestrzeganie zapewnia nauczycielowi ochronę prawną w razie nieprzewidzianych wypadków, którym nie mógł zapobiec. Odstępstwo od tych zasad może być traktowane jako zaniedbanie obowiązków. Oznacza to, że nauczyciele dyżurujący muszą:

  • być dostępni i widoczni dla uczniów;
  • gotowi do interwencji;
  • monitorować (obserwować) sytuację;
  • regularnie obchodzić wyznaczoną strefę;
  • reagować na incydenty;
  • udzielić pierwszej pomocy w razie wypadku.

W jednej ze szkół doszło do wypadku podczas przerwy. Starszy uczeń, biegnąc szybko po korytarzu, staranował młodsze dziecko, które przewróciło się i doznało obrażeń. Incydent został zarejestrowany przez szkolny monitoring. Na nagraniu widać, że dyżurujący nauczyciel wyciągnął rękę w stronę biegnącego ucznia, sygnalizując mu konieczność zwolnienia. Mimo to nie udało się go zatrzymać.

Po przeanalizowaniu materiału uznano, że nauczyciel dopełnił swoich obowiązków, podejmując natychmiastową próbę zatrzymania ucznia, co zgodnie z przepisami i jego rolą dyżurującego było odpowiednią reakcją w zaistniałej sytuacji. Dzięki temu nauczyciel nie poniósł konsekwencji dyscyplinarnych, a uczeń odpowiedział za naruszenie szkolnego regulaminu.

Czy nauczyciel może opuścić dyżur?

Nauczyciele są zobowiązani do punktualnego rozpoczynania i kończenia dyżuru oraz przestrzegania harmonogramu, który powinien być:

  • dostosowany do planu lekcji nauczyciela;
  • rotacyjny (aby uniknąć nadmiernego obciążenia jednej osoby i umożliwić nauczycielowi przerwę);
  • aktualizowany o zastępstwa.

Harmonogram dyżurów danego nauczyciela powinien uwzględniać jego fizyczną możliwość dotarcia na wyznaczone miejsce w odpowiednim czasie. Oznacza to, że nauczyciel powinien dyżurować w pobliżu sali, w której prowadził ostatnie zajęcia. Błędem jest wyznaczanie dyżurów w strefach nadmiernie oddalonych. Konieczność pokonania odległości kilku pięter czy przemieszczenie się do drugiego skrzydła budynku uniemożliwia punktualne rozpoczęcie dyżuru.

W sytuacjach losowych nauczyciel musi zgłosić swoją nieobecność na dyżurze. W takim przypadku konieczne jest wyznaczenie osoby na zastępstwo.

Najczęściej popełniane błędy w czasie dyżurów

Rutynowe dyżurowanie i natłok różnych szkolnych spraw często prowadzą do bezwiednie popełnianych błędów. Oto najczęstsze z nich, które w razie wypadku mogą być uznane za niedopełnienie obowiązków:

  • Obchody parami. Wspólnie dyżurujący na korytarzu nauczyciele, nie powinni przechadzać się parami. Oboje patrzą wówczas w jedną stronę, podczas gdy przestrzeń za ich plecami nie jest monitorowana. Konieczne jest zapewnienie ruchu wahadłowego, który umożliwia obserwowanie obu stron korytarza.
  • Rozmowy z rodzicami. Nauczyciel dyżurujący może sprawiać wrażenie bezczynnego i dostępnego, często korzystają z tego znajdujący się akurat w szkole rodzice. Nie jest to jednak odpowiedni moment na konsultacje, co asertywnie należy podkreślić, umawiając się z rodzicem na inny termin.
  • Spóźnienia. Przeciągające się oddanie sprawdzianów, zwlekający z wyjściem z sali uczniowie, porządkowanie materiałów dydaktycznych – powodów do późniejszego wyjścia z sali po zakończonej lekcji jest mnóstwo. Jednak w razie wypadku, żaden z nich nie usprawiedliwi nieobecności na dyżurze, nawet jeśli potrwa ona tylko dwie minutki.
  • Inne zajęcia. Sprawdzanie kartkówek, uzupełnianie dziennika, czytanie ściennej gazetki, robienie kserokopii czy szybkiej kawy odwraca uwagę nauczyciela od stałego monitorowania sytuacji.
  • Bierność. Reagowanie na niewłaściwe zachowania w czasie przerw może przypominać syzyfową pracę. Jednak ciche przyzwolenie na łamanie regulaminu szkolnego jest zaniedbaniem obowiązków, podobnie jak stanie lub siedzenie w jednym miejscu.

Czytaj także: Wakacyjne dyżury w przedszkolu

Powiedz nam, co o tym myślisz i zostaw komentarz.
Szanujemy każde zdanie i zachęcamy do dyskusji. Pamiętaj tylko, żeby nikogo nie obrażać!

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Edukacji codziennie.
Obserwuj StrefaEdukacji.pl!

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na poranny.pl Kurier Poranny