Agnieszka Holland promowała film „Obywatel Jones”. Przyszły tłumy (zdjęcia)

Agnieszka Holland przyznała się, że niektóre zdjęcia w filmie, wykorzystujące odbicia, zwielokrotnienia miały wskazywać na głębię tematu, za to filmowanie pociągów przemierzających Sowiety było właśnie inspirowane sławnym białostoczaninem Dżigą Wiertowem.

- Chcieliśmy wyrazić dynamikę tych czasów i ten industrialny komunistyczno-faszystowski zapał, który ciągnął do Rosji, stwarzał że jest dynamiczna, że są związane z nią oczekiwania, że jest tam pęd ku przyszłości – wyjaśniała Agnieszka Holland na spotkaniu w kinie Forum.

Film po części był kręcony w Ukrainie, w opuszczonych wioskach.

- Mieszkały tam dwie starsze kobiety, które w czasach głodu były dziewczynkami – wspominała Holland. - Nikt z nimi o tym nie rozmawiał, były zdziwione i przestraszone, że je pytamy o wielki głód.

Nagle podczas zdjęć spadł śnieg. I sceny z Ukrainy nabrały według reżyserki wyrazistości.

- Bałam się, że zamiast głodu ludzie w śniegu dostrzegą zimno, Syberię – mówiła reżyserka. Dlatego niemal monochromatyczne zdjęcia jej zdaniem podkreśliły tragedię Ukrainy.

Czytaj też: Agnieszka Holland – Obywatel Jones. Dziennikarz nie może kłamać

- Zdjęcia z terenów ogarniętych głodem i z Holokaustu wyglądają podobnie – stwierdziła Holland. Jest jednak jedna różnica. - I tu i tam szkielety leżą na ulicach, tyle że w gettach do końca był tłum ludzi, a na filmach z głodu jest pustka. Głód wyraża się poprzez milczenie, pustkę, znikanie. Ludzie umierali nie zostawiając po sobie śladu. Do dziś nie wiadomo czy zmarły trzy miliony ludzi, czy siedem, osiem milionów.

Zdaniem Holland głód zmienił dzieje Ukrainy.

- Zabrał im poczucie siły i pewności siebie – mówiła reżyserka. - Zostali niejako przetrąceni. Strach i poczucie wstydu, które później zapanowały oraz nieprzepracowanej i niewypowiedzianej traumy spowodowały, że ludzie milczeli dziesięcioleciami. To przetrwało w podświadomości społecznej. Kiedy kręciliśmy film i młodzi ludzie zaczynali o tym mówić – płakali.

Podobno naukowcy dowiedli, że głód odciska piętno na kolejnych pięciu pokoleniach. - Wywiera ślady fizjologiczne, w organizmach to się zapisuje na bardzo długo – przekonywała Holland. I oczywiście zmienia psychikę ofiar głodu. I przypomniała, że głód panował w Irlandii, a w latach 1959-1963 Mao Tse Tung zagłodził 60 milionów Chińczyków.

Kręcąc „Obywatela Jonesa” chciała też opowiedzieć o roli mediów. Głównym bohaterem jest przecież dziennikarz – ów Gareth Jones.

- Ciekawiło mnie, co się dzieje, kiedy prawda faktów zostaje zmanipulowana przez jakąś agendę polityczną, ideologiczną, czy tożsamościową – mówiła Holland. - Nagle okazuje się, że można tak manipulować faktami, że prawda faktów nie jest w stanie dotrzeć do odbiorców. Nawiązując do współczesności – w tak spolaryzowanych społeczeństwach jak polskie czy amerykańskie nie ma już mediów, których główną ambicją jest docieranie do faktów i sprawdzanie ich. Każdy służy jakiejś agendzie. Bez wolnych mediów, w moim przekonaniu, demokracja nie może się ostać.

I opowiedziała o triadzie, która może spowodować jej zdaniem upadek demokracji.

- To korupcja mediów, oportunizm i tchórzostwo polityków i obojętność społeczeństw – wtedy może się zdarzyć wszystko – stwierdziła Holland. - Dziś dziennikarze giną masowo. Morduje się ich masowo.

I nawiązała do roli mediów społecznościowych.

- Rozprzestrzenianie newsów czy propagandy odbywa się z prędkością światła i można zakłamać wszystko, każde wielkie wydarzenie może zostać przeinaczone i pokazane tak, że ludzie odbiorą je zupełnie inaczej – mówiła Holland. - Ale też bardzo trudno coś ukryć.

Reżyserka wspominała, że prezentując „Obywatela Jonesa” na festiwalu w Berlinie spotkała się z krytyką rosyjskich filmowców, że tak u nich nie było.

- Nie tylko dlatego, że służą propagandzie rosyjskiej, ale dlatego że tak myślą – stwierdziła Holland. - Tak byli wychowywani przez szkoły, która ładuje im fake newsy na temat ich własnej historii. Podobna sytuacja spotkała ją w Haifie, w Izraelu, gdzie rosyjscy Żydzi, emigranci, nie wiedzieli o głodzie na Ukrainie i wymordowaniu milionów ludzi.

Z ciekawostek kuchni filmowej widzowie dowiedzieli się, że sceny z Moskwy były kręcone częściowo w Charkowie (budynki modernistyczne), ale też w Polsce – W Teatrze Wielkim i na Śląsku – w Katowicach i w Dąbrowie Górniczej. Edynburg udawał Londyn, a Szkocja udawała Walię, także dlatego, że film wsparła właśnie Szkocja.

W jednej ze scen pojawia się prawdziwy wilk. Agnieszka Holland zdradziła, że na planie filmowym był w uprzęży, którą potem trzeba było wymazać z gotowych kadrów.

Teraz oglądasz: James Norton i Agnieszka Holland na czerwonym dywanie w Londynie promują film "Obywatel Jones"

Źródło:Press Association

Film miał pojawić się w kinach we Francji 18 marca 2020 roku. Wcześniej był silnie promowany, a że 15 marca zamknięto tam kina, wielkie plakaty wisiały przez trzy miesiące lockdownu na słupach. - Kiedy z końcem czerwca otwarto kina, dystrybutorzy podwoili kopie i film pobił wszelkie rekordy – stwierdziła Holland. W USA trafił z kolei na platformy VOD i doczekał się nie tylko świetnych recenzji, ale też artykułów z pogłębionymi tekstami historycznymi.

Publiczność pożegnała reżyserkę brawami na stojąco, a już za chwilę na ekrany kin w Polsce, także kina Forum, wejdzie „Szarlatan” - film z przepięknymi zdjęciami i niezwykle skomplikowanym wewnętrznie bohaterem. Polecam.