70. rocznica zamordowania Żydów z bielskiego getta

Mordu na żydowskiej części mieszkańców Bielska Niemcy dokonali w 1942 roku. 2 listopada rozpoczęli trwającą 12 dni wywózkę Żydów do Treblinki. Około 150 mieszkańców getta zabili w Bielsku w więzieniu i w pobliskim Lesie Pilickim.

Świadkiem tych wydarzeń był nastoletni wówczas Eugeniusz Beszta-Borowski, który w monografii bielskiej parafii katolickiej opisuje zbrodnię popełnioną w Bielsku i wywózki Żydów do Treblinki. - Być może piszący te słowa był jedynym naocznym świadkiem tej zbrodni - pisze nieżyjący już twórca archiwum diecezjalnego w Drohiczynie.

Od kilku lat historię bielskich Żydów próbują przypomnieć miejscowi społecznicy. - Społeczność żydowska przez lata budowała historię Bielska na równi z innymi żyjącymi tu nacjami - podkreślał Doroteusz Fionik, kustosz Muzeum Małej Ojczyzny, gdy przed dwoma laty w centrum Bielska odsłaniano tablicę poświęconą historii Żydów.

Teraz jego Muzeum przygotowuje polskojęzyczną wersję Księgi Pamięci Żydów z Bielska Podlaskiego, którą w oryginale wydano w 1975 roku w Tel Awiwie.

- To monumentalna publikacja wspomnieniowa, napisana przez kilkudziesięciu mieszkańców Bielska Podlaskiego, którzy ocaleli z Holocaustu i znaleźli się na emigracji w różnych stronach świata - mówi koordynator prac Wojciech Konończuk z Ośrodka Studiów Wschodnich.

Trzeba ją jednak przetłumaczyć na język polski, a to projekt unikalny, bo dotychczas w całości przetłumaczono zaledwie cztery z ponad 500 żydowskich Ksiąg Pamięci, dotyczących miejscowości położonych w przedwojennych granicach Polski. Inicjatorzy mają nadzieję, że w przyszłym roku księga będzie gotowa.

- Księga Pamięci dzieli się na trzy części językowe: hebrajską (330 stron), w języku jidysz (220 stron) i języku angielskim (55 stron). Obecnie przetłumaczono w pełni część w jidysz i angielskim. Trwają prace nad częścią w hebrajskim - mówi Wojciech Konończuk.

Hołd pomordowanym bielskim Żydom ma też oddać na najbliższej sesji Rada Miasta.