Oczepiny kiedyś
W niektórych krajach słowiańskich tradycja oczepin jest bardzo silnie zakorzeniona - szczególnie zaś w Polsce. Obrzęd sięga czasów staropolskich, kiedy to wiązał się z szeregiem czynności spełniających funkcję rytuału przejścia. Oczepiny były tym momentem, w którym panna młoda symbolicznie przechodziła ze stanu panieńskiego w zamężny.
Jak dawniej wyglądały oczepiny? Nazwa obrzędu wywodzi się od tradycyjnego czepca, który był nieodłącznym atrybutem żony.
- Oczepiny odbywały się o północy.
- Pannę młodą odprowadzano do bocznej izby w akompaniamencie pieśni weselnych.
- Druhny zdejmowały z głowy panny młodej wianek.
- Pannie młodej ścinano warkocz lub skracano włosy.
- Następnie starsze zamężne kobiety przygotowywały czepiec.
- Czepiec weselny, z białego płótna, misternie haftowany, najczęściej był podarunkiem od matki chrzestnej.
- Brat panny młodej lub najstarszy drużba wręczał go starościnie.
- Umieszczony na głowie czepiec, naznaczony znakiem krzyża, stawał się atrybutem małżeństwa.
Z czasem oczepiny przybrały nieco bardziej swawolny charakter. Do poważnego rytuału wkradły się liczne elementy zabawy:
- Panna młoda "na niby" strząsała i deptała czepiec.
- Czasem któryś z drużbów zamiast czepca wkładał jej na głowę męski kapelusz.
- Panna młoda uciekała dookoła stołu przed mężatkami chcącymi ją oczepić.
- Świeżo upieczona żona broniła się przed oczepinami sama lub "pomagali" jej żonaci mężczyźni.
Dziś po uświęconym rytuale pozostały właściwie wyłącznie elementy zabawy.
Oczepiny dziś
Wesele w kulturze ludowej było jednym z najważniejszych wydarzeń w życiu rodziny. Dziś, choć ślub zachował swoją rangę, znacząco zmieniła się forma przyjęcia weselnego, a szczególnie jego części rytualnej. Obecnie wesela koncentrują się na zabawie, stającej się także formą odreagowania po długich przygotowaniach. Co z oczepinami?
Współczesne oczepiny rozpoczyna rzucenie przez pannę młodą bukietu, zaś wybór, kolejność i liczba następujących zabaw są kwestią upodobań młodej pary. Najwyraźniejszą pozostałością dawnych oczepin jest wciąż spotykany w niektórych regionach zwyczaj datków "na czepiec".
O ile zabawy same w sobie mogą w znacznym stopniu uatrakcyjnić wesele i zintegrować grono gości, o tyle niektóre z nich potrafią wywołać niesmak. Zobaczcie 12 najgorszych zabaw oczepinowych w galerii. To przy nich występuje największe ryzyko, że będzie raczej niezręcznie niż wesoło.